هند به دنبال ماموریت‌های فضایی بدون زباله تا سال ۲۰۳۰

شاید ماموریت‌های فضایی آینده هیچ زباله‌ای را در مدار باقی نگذارند.

به نقل از اسپیس، «سازمان تحقیقات فضایی هند»(ISRO) در اواخر ماه مارس اعلام کرد که یکی از مأموریت‌های ماهواره‌ای آن پس از پایین آمدن یک موشک برای سوختن در جو زمین هنگام ورود مجدد، عملا هیچ زباله‌ای را در مدار باقی نگذاشت.

«سیدارتا سومانات»(Sreedhara Somanath) رئیس سازمان تحقیقات فضایی هند اخیرا اعلام کرد که برای انجام دادن ماموریت‌های بدون زباله تا پایان این دهه، از همین روش‌های خروج از مدار استفاده خواهد شد.

سومانات در جلسه‌ای که به میزبانی «کمیته هماهنگی زباله‌های فضایی بین سازمانی»(IADC) برگزار شد، گفت: طی سال‌های اخیر در سازمان تحقیقات فضایی هند، مهارت کافی برای رویارویی با موضوعات مرتبط با مدیریت زباله فضایی ایجاد شده است. ما می‌خواهیم مطمئن شویم که برای همه فضاپیماهای آینده، اقداماتی را انجام خواهیم داد تا مطمئن شویم که از مدار خارج شده است و می‌توانیم آن را به یک مکان امن ببریم.

هند در حال حاضر ۵۴ فضاپیما را بدون احتساب ماهواره‌های غیرعملیاتی در مدار دارد که سال گذشته ۱۳ فروند از آنها برای ورود مجدد به جو زمین از مدار خارج شدند. در ماه فوریه، یک ماهواره رصد زمین به نام «کارتوست-۲»(Cartosat-۲) که سازمان تحقیقات فضایی هند در سال ۲۰۰۷ پرتاب کرده بود، برای ورود مجدد کنترل‌شده به جو زمین، در اقیانوس هند فرود آمد و پیش‌بینی شد که همه بخش‌های اصلی ماهواره در طول این رویداد تبخیر می‌شوند.

در هر حال، ممکن است همیشه این طور نباشد. پیش‌بینی اینکه آیا یک ماهواره هنگام ورود مجدد به طور کامل می‌سوزد یا خیر دشوار است و دانشمندان متوجه شده‌اند که اجرام بیشتری نسبت به آنچه پیشتر تصور می‌شد، از سفر جان سالم به در می‌برند. برای مثال، در ماه گذشته، تکه‌ای از زباله‌های ناشی از باتری‌های مستعمل پرتاب‌شده از ایستگاه فضایی بین‌المللی که ناسا پیش‌بینی کرده بود کاملا می‌سوزد، به خانه‌ای در فلوریدا برخورد کرد.

مدار پایین زمین پر از حدود ۳۰ هزار جرم بزرگ‌تر از توپ سافت‌بال و میلیون‌ها جرم کوچک‌تر از یک سانتی‌متر است که با سرعت ۱۰ برابر گلوله به دور زمین می‌چرخند. قطعات موشک‌ها و ماهواره‌های مرده یا نادرست رهاشده در مدارهای خود به دور زمین، منبع اصلی ایجاد زباله‌های فضایی بوده‌اند که در اثر برخوردها و انفجارهای تصادفی ایجاد شده‌اند. این امر، آژانس‌های فضایی و شرکت‌های خصوصی را وادار کرد تا ماهواره‌های خود را عمدا برای ورود مجدد جوی پایین بیاورند.

حتی با وجود این که پیش‌بینی می‌شود یک میلیون ماهواره دیگر در سال‌های آینده به سمت مدار پایین زمین بروند، هنوز پرسش‌هایی درباره تأثیرات زیست‌محیطی سوختن ماهواره‌ها در جو زمین وجود دارند. یک پژوهش که اکتبر گذشته در بمبئی انجام شد، نشان داد مقادیر بسیار بالایی از فلزات تبخیرشده، استراتوسفر زمین را آلوده می‌کنند و ترکیب شیمیایی آن را تغییر می‌دهند. پژوهش دیگری که در دسامبر گذشته منتشر شد، نشان داد که زباله‌های ناشی از سوزاندن ماهواره‌ها می‌توانند از جهاتی در میدان مغناطیسی سیاره ما اختلال ایجاد کنند.

«سیرا سولتر هانت»(Sierra Solter-Hunt) فیزیک‌دان آمریکایی که پژوهش ماه دسامبر را انجام داد، پیشتر گفته بود: ما سیاره را با زباله احاطه کرده‌ایم. تعداد بیشتری از آن وجود خواهد داشت و واکنش‌های شیمیایی متفاوتی ایجاد خواهد شد که ما اساسا هیچ درکی از آن نداریم.