به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تی‌وی بریکس، سازمان ملل متحد با یادآوری نقش کلیدی خبرنگاران در دفاع از حقوق بشر، بر غیرقابل قبول بودن خشونت علیه نمایندگان رسانه‌ای تأکید کرده است.
در شرایطی که شمار درگیری‌های مسلحانه در جهان رو به افزایش است، امنیت خبرنگاران نه‌تنها یک مسئله اخلاقی، بلکه موضوعی اساسی در حقوق بین‌الملل به شمار می‌رود.
«پتر چوواخین» استاد حقوق در دانشگاه ام‌گیمو روسیه با اشاره به اهمیت حقوق بین‌الملل در حمایت از خبرنگاران به‌ویژه در مناطق درگیری، تاکید کرد: حقوق بین‌الملل به عنوان مجموعه‌ای از اصول و مقررات، شرایط حقوقی لازم برای فعالیت ایمن خبرنگاران را فراهم می‌کند.
وی اسناد بین‌المللی کلیدی در این زمینه را شامل «اعلامیه جهانی حقوق بشر» (۱۹۴۸)، «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» (۱۹۶۶) و «کنوانسیون‌های ژنو» (۱۹۴۹) و پروتکل‌های الحاقی آن (۱۹۷۷) دانست که در آنها به صراحت از حق آزادی بیان و لزوم محافظت از غیرنظامیان، از جمله خبرنگاران در زمان جنگ، حمایت شده است.
کارشناسان همچنین از قطعنامه ۱۷۳۸ شورای امنیت سازمان ملل (مصوب ۲۰۰۶) یاد کردند که بر لزوم حمایت از کارکنان رسانه‌ای در درگیری‌های مسلحانه تاکید دارد.
همچنین «برنامه اقدام سازمان ملل برای امنیت خبرنگاران و مسئله مصونیت از مجازات» (۲۰۱۲) خواستار ایجاد شرایطی برای فعالیت آزاد و ایمن رسانه‌ها در دوران بحران و صلح شده است.
«هلیا دوطاقی» پژوهشگر دانشگاه تهران با اشاره به آسیب‌پذیری شدید خبرنگاران در مناطق جنگی گفت: مشکل اساسی نه در کمبود مقررات حقوقی، بلکه در نبود ضمانت اجرایی برای اجرای آنهاست.
چوواخین نیز با تأکید بر همین مسئله افزود که در دوران جنگ و بی‌ثباتی سیاسی، قوانین بین‌المللی اغلب نادیده گرفته می‌شوند و موارد متعددی از نقض حقوق خبرنگاران بدون مجازات باقی می‌ماند.
با این حال، نهادهای منطقه‌ای نیز در حال تلاش برای مقابله با این وضعیت هستند.
«هما صدیقی» خبرنگار و کارشناس مسائل راهبردی از هند، اعلام کرد که کمیسیون حقوق بشر و ملت‌های آفریقا گزارشگری ویژه برای آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات تعیین کرده است. او همچنین از مرکز ملی رصد خشونت علیه خبرنگاران در برزیل به عنوان نمونه‌ای موفق یاد کرد.
«لوکاس لیروز» خبرنگار و تحلیلگر برزیلی، در گفتگو با تی‌وی بریکس گفت: بریکس می‌تواند در تدوین سازوکارهای امنیتی جدید برای رسانه‌ها نقش کلیدی ایفا کند. این سازوکارها می‌توانند شامل تأسیس نهادهای تخصصی، توافق‌های چندجانبه و سامانه‌های مستقل پایش و واکنش باشند.
وی بر ضرورت شکل‌گیری مدلی چندقطبی در نظام رسانه‌ای جهانی تاکید کرد که مبتنی بر احترام به حاکمیت کشورها و تقویت هنجارهای حقوق بین‌الملل باشد.
«میرا ترادا» نویسنده، فعال حقوق بشر و رئیس انجمن خبرنگاران بریکس نیز پیشنهاد تشکیل نهاد مستقلی برای تحقیق درباره نقض حقوق خبرنگاران را مطرح کرد و خواستار ایجاد صندوقی برای حمایت از خبرنگاران آسیب‌دیده و همچنین برنامه‌های آموزشی منظم در حوزه امنیت و حقوق بشر برای خبرنگاران و نیروهای نظامی شد.
وی تصریح کرد حقوق بشردوستانه بین‌المللی باید با مقررات صریح‌تری درباره حفاظت از خبرنگاران تکمیل شود. از جمله الزام دولت‌ها به ارائه گزارش‌های عمومی درباره خبرنگاران بازداشت‌شده یا ناپدیدشده و طراحی سازوکارهای اضطراری مانند پناه موقت یا تخلیه سریع.
از سوی دیگر، «ازکی‌یِل آگوستین وگا» نماینده اتاق بازرگانی اوروگوئه و آفریقا، پیشنهاد کرد که دولت‌ها پروتکل‌های ویژه‌ای برای امنیت فیزیکی و دیجیتال خبرنگاران تدوین کنند و همکاری قضائی میان کشورها را تقویت نمایند تا هیچ‌گونه جنایتی علیه خبرنگاران بی‌پاسخ نماند.
ثبت دیدگاه