زنگ خطر افزایش دوباره تورم به صدا درآمد؟

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه برای چهارمین ماه متوالی در سال جدید بالاتر از ۲ درصد به ثبت رسید و در تیرماه عدد ۲.۲ درصد را رقم زد.

این در حالی است که تورم نقطه به نقطه نیز با ثبت عدد ۳۲.۲ درصد برای سومین ماه متوالی افزایشی بود. بانک مرکزی پیش از این اعلام کرده بود که هدف تورمی سال۱۴۰۳، کانال ۲۰ درصدی خواهد بود؛ این یعنی نرخ تورم نقطه به نقطه در اسفندماه سال۱۴۰۳ عددی کمتر از ۳۰ درصد را به ثبت برساند.

این در حالی است که تحقق این هدف مستلزم فراتر نرفتن میانگین نرخ تورم ماهانه از ۲.۲ درصد است. اما چهارماه ابتدایی سال جاری میانگین نرخ تورم ماهانه ۲.۶ درصد بوده که از فاصله گرفتن آن از محدوده مجاز حکایت دارد. جزئیات تورم تیرماه نشان می‌دهد حدود یک‌واحد درصد از تورم ۲.۲درصدی آن به بخش مسکن، آب، برق و گاز مربوط می‌شود.

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از شاخص بهای مصرف‌کننده نشان می‌دهد که تورم ماهانه در سال ۱۴۰۳ قصد بازگشت به محدوده کمتر از ۲ درصد را ندارد. بر اساس گزارش منتشر شده، تورم ماهانه تیرماه ۲.۲ درصد به ثبت رسید تا برای چهارمین ماه متوالی این عدد بالاتر از ۲ درصد به ثبت برسد. نیمی از این رشد به بخش مسکن بازمی‌گردد. روند صعودی نرخ تورم نقطه به نقطه نیز وارد سومین ماه متوالی خود شد تا این متغیر در تیرماه ۳۲.۲ درصد ثبت شود. در حالی‌که روند تورم میانگین سالانه همچنان نزولی است؛ اما انتظار می‌رود در صورت حفظ سطوح بالای ۲ درصد این شاخص نیز افزایشی شود.

مرکز آمار ایران چهارمین گزارش از تورم مصرف‌کننده در سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد. بر این اساس، در تیرماه ۱۴۰۳ شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوار‌های کشور به عدد ۲۵۵.۲ رسیده است که نسبت به ماه قبل، ۲.۲ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۳۲.۲ درصد افزایش و در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۵.۵ درصد افزایش داشته است. به بیان ساده‌تر، نرخ تورم ماهانه تیرماه ۲.۲ درصد به ثبت رسیده است. در عین حال نرخ تورم نقطه به نقطه نیز در ارتفاع ۳۲.۲ درصدی ایستاد و در نهایت شاخص تورم سالانه نیز عدد ۳۵.۵ درصد را به ثبت رساند.

ساز ناکوک چهارم

در حالی‌که هدف‌گذاری تورمی برای سال ۱۴۰۳ از سوی بانک مرکزی، بازگشت سطح تورم نقطه به نقطه به کانال ۲۰ درصدی اعلام شده است، آمار تورم در چهارماه ابتدایی سال جاری چندان با این هدف هماهنگ به نظر نمی‌رسد. منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است.

در تیرماه ۱۴۰۳ تورم نقطه به نقطه خانوار‌های کشور، ۳۲.۲ درصد بوده است؛ یعنی خانوار‌های کشور به‌طور میانگین، ۳۲.۲ درصد بیشتر از تیرماه ۱۴۰۲ برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه تیرماه ۱۴۰۳ در مقایسه با ماه قبل، ۰.۳ واحد درصد افزایش داشته است.

این سومین افزایش پیاپی تورم نقطه به نقطه در سال جاری به شمار می‌رود. اما اگر نگاهی دقیق‌تر به هدف‌گذاری تورمی بانک مرکزی نشان می‌دهد برای تحقق این هدف و ثبت نرخ تورم نقطه به نقطه کمتر از ۳۰ درصد، نرخ تورم ماهانه حداکثر باید ۲.۲ درصد باشد. این در حالی است که در ۴ ماه ابتدایی سال جاری، ۳ ماه رقمی بالاتر از این سطح به ثبت رسیده و میانگین تورم این چهارماه ۲.۶ بوده است. به این ترتیب تحقق هدف‌گذاری تورمی در صورت تداوم وضعیت چهارماه ابتدایی سال در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.

گروه‌های پیشتاز در تیر

در میان گروه‌های مختلف کالا‌ها و خدمات، گروه میوه و خشکبار با افزایش قیمت ۴.۵ درصدی در تیرماه بیشترین افزایش را به ثبت رساند. گروه قند، شکر و شیرینی‌ها نیز با تورم ماهانه ۳.۵ درصدی خود در جایگاه دوم قرار گرفت. بهداشت و درمان و گروه مسکن، آب، برق و گاز نیز که از اهمیت زیادی برخوردارند در این ماه جایگاه سوم و چهارم تورم ماهانه را به‌دست آوردند. بهداشت و درمان ۳.۱ و مسکن و آب و برق و گاز ۲.۸ درصد در تیرماه افزایش قیمت را تجربه کردند.

در نهایت بخش هتل و رستوران و همچنین چای، قهوه و کاکائو با ثبت ۲.۲ درصد افزایش قیمت در تیرماه در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. اگر جزئیات تورم ۲.۲ درصدی تیرماه را به تفکیک بخش‌ها، کالا‌ها و خدمات بررسی کنیم، درمی‌یابیم که خوراکی‌ها تنها مسوول ۰.۵ درصد از این تورم هستند و بیش از ۱.۶۵ درصد آن به بخش کالا‌های غیرخوراکی و خدمات بازمی‌گردد.

جزئیات منتشر شده نشان می‌دهد که گروه مسکن، آب، برق و گاز به تنهایی ۰.۹۴ واحد درصد از تورم ۲.۲ درصدی تیرماه را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر، سهم بهداشت و درمان از تورم تیرماه به ۰.۲۱ واحد درصد می‌رسد. علاوه بر این دو گروه، تورم بخش حمل‌ونقل نیز به تنهایی ۰.۱۷ واحد درصد از تورم تیرماه را به خود اختصاص داده است.

تصویر دهکی تورم تیر

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه برای دهک‌های مختلف درآمدی روند صعودی داشته و با افزایش درآمد، افراد تورم بالاتری را تجربه کرده‌اند. این مساله در تورم دهکی کالا‌های خوراکی به شکل واضح‌تری خود را به نمایش می‌گذارد. بر همین اساس، در حالی‌که دهک اول درآمدی تنها یک‌درصد تورم خوراکی‌ها را تجربه کردند، این عدد در دهک دهم به ۱.۷ درصد می‌رسد. این روند در بخش تورم نقطه به نقطه نیز تکرار می‌شود؛ در حالی‌که دهک اول درآمدی در تیرماه تورم نقطه به نقطه ۲۹ درصدی را تجربه کرده است، دهک دهم درآمدی شاهد تورم ۳۲.۸ درصدی بوده است.