میراث ناترازی برق برای دولت چهاردهم
در حال‌حاضر صنعت برق با ناترازی دولتهزار مگاواتی که میراث دو دولت دوازدهم و سیزدهم بوده، دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ موضوعی که تبعات بسیاری نه تنها برای صنعت برق بلکه برای بخش تولید و حتی وضعیت اقتصادی کشور داشته است و باید راهکارهای عملیاتی برای آن اندیشیده شود.
از زمان رضا اردکانیان به عنوان وزیر نیرو در دولت دوازدهم تا دوره علی‌اکبر محرابیان، صنعت برق ایران با چالش‌های متعددی روبرو شد که به وضعیت کنونی منجر شده است. اردکانیان زمانی که وزیر نیرو بود، به شدت از سیاست‌های موجود در صنعت برق انتقاد کرد و از "مافیای نیروگاه‌سازی" سخن گفت که به زعم او، به جای توسعه پایدار صنعت برق، به دنبال منافع خود بودند.
او معتقد بود که بسیاری از پروژه‌های نیروگاهی بدون توجه به نیازهای واقعی کشور و به دلیل فشارهای لابی‌های قدرتمند به تصویب رسیده‌اند. اما علی‌رغم تلاش‌های اردکانیان برای مبارزه با این مافیا و ایجاد شفافیت در صنعت برق، مشکلات ساختاری این صنعت همچنان پابرجا ماند. از جمله این مشکلات می‌توان به عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های شبکه برق، فرسودگی تجهیزات و افزایش تقاضای برق اشاره کرد. به دلیل این مشکلات، عرضه برق نتوانست با تقاضای روزافزون همگام شود.
به طور کلی، روند تحولات در صنعت برق ایران از زمان اردکانیان تا محرابیان نشان‌دهنده یک تغییر رویکرد از تلاش برای اصلاحات ساختاری به سمت مدیریت بحران با استفاده از روش‌های فوری و اضطراری است. این تغییر رویکرد به جای حل ریشه‌ای مشکلات، بیشتر به دنبال مدیریت موقتی بحران‌ها بوده است که در بلندمدت نتوانسته مشکلات اساسی صنعت برق را برطرف کند.
در شرایط فعلی که صنعت برق ایران با مشکلات عمده‌ای مانند کمبود تولید، فرسودگی زیرساخت‌ها و افزایش تقاضا روبروست، مجموعه‌ای از راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت برای بهبود وضعیت ضروری بوده، افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری در نوسازی شبکه توزیع و انتقال برق برای کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری ضروری است. این اقدام می‌تواند به کاهش خاموشی‌ها و افزایش پایداری شبکه کمک کند.
اما اعمال تعرفه‌های تشویقی و تنبیهی بر اساس میزان مصرف هم می‌تواند باعث کاهش مصرف غیرضروری برق شود. این سیاست‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که مصرف‌کنندگان بزرگ (مانند صنایع) به صرفه‌جویی در مصرف برق تشویق شوند. ادامه مبارزه با فساد و لابی‌های غیرشفاف در صنعت برق بسیار حیاتی است. شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و قراردادها می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی و جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر کمک کند.
همکاری نزدیک‌تر بین وزارت نیرو، سازمان‌های زیربنایی و صنایع برای تدوین و اجرای برنامه‌های جامع مدیریت انرژی بسیار مهم است. این همکاری‌ها می‌توانند به بهینه‌سازی برنامه‌های تولید و توزیع برق کمک کنند. همچنین پیاده‌سازی فناوری‌های شبکه‌های هوشمند (Smart Grids) و اینترنت اشیا (IoT) می‌تواند به مدیریت بهتر شبکه برق و کاهش تلفات کمک کند. علاوه‌بر این با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، بهره‌وری نیروگاه‌های موجود باید بهبود یابد. این شامل استفاده از تجهیزات بهینه‌تر و روش‌های جدید تولید برق است.