پیش‌بینی معاون اسبق بانک مرکزی از تاثیر نتیجه انتخابات آمریکا روی نرخ ارز

عملکرد بازار ارز در نیمه اول امسال منفی بود. بررسی نمودار قیمتی دلار در ۱۸۶ روز اول سال نشان می‌دهد که سود خریداران ارز منفی بوده است، به طوری که قیمت دلار در این بازه زمانی یک‌هزار و ۷۱۶ تومان ارزان شده است. این یعنی دلار ریزش ۲.۸ درصدی را تجربه کرده و حالا در میانه کانال ۵۹ هزار تومان ایستاده است.

حال با توجه به ورود به نیمه دوم سال، این سوال مطرح است که بازار ارز وارد چه مسیری می‌شود؟ سید کمال سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی درباره وضعیت بازار ارز در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ می‌گوید: این‌که فکر کنیم قیمت ارز ثابت مانده باشد یا مثلا نسبت به بقیه بازارها ناموفق‌تر بوده، از یک نظر که نگاه دولت و بانک مرکزی این هست که این یک موفقیت هست، قابل توجه است. اما از نظر دیگر باید ببینیم نگاه اقتصاددانان و فعالان اقتصادی به این موضوع چگونه است.

وی می‌افزاید: تقویت ارز و تقویت یا تضعیف ریال، به زمان‌های مختلف و توجه به سایر متغیرهای اقتصادی مثل صادرات، اشتغال و بهره‌وری بستگی دارد. ما باید ببینیم اهداف دولت چیست و در رابطه با متغیرهای اقتصادی چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کند.

نرخ ارز، عاملی است از افزایش نرخ تورم

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی تصریح می‌کند: همیشه هم روند این‌گونه بوده که اگر یک مدتی نرخ ارز ثابت بوده و به صورت خزنده حرکت نکرده، ما دچار پرش در قیمت‌ها شدیم. البته همه این‌ها بستگی به این دارد که میزان فروش نفت و درآمدهای ارزی چقدر بوده و به چه میزان توانسته باشیم اقتصاد کشور را مدیریت کنیم که فعالان اقتصادی رضایت کامل داشته باشند و واردات و صادرات به خوبی مسیر را طی کرده باشد.

سیدعلی در ادامه تصریح می‌کند: نکته این‌جاست که ما به طور عمده از نگاه نرخ ارز به تورم نگاه می‌کنیم، در صورتی که نرخ ارز، عاملی است از افزایش نرخ تورم. بر این اساس، اگر در ۶ ماه دوم سال نقدینگی زیادی داشته باشیم، یعنی کنترل نقدینگی صورت نگیرد، نرخ ارز ثابت نمی‌ماند.

وی عنوان می‌کند: یک بحث دیگر هم وجود دارد و این‌که ما ارزهای ترجیحی مثل نیمایی و ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به واردکنندگان تخصیص می‌دهیم. در این‌جا هم یک اشکال عمده وجود دارد و این‌که به تورم دوباره از زاویه نرخ ارز نگاه می‌کنیم تا از طریق نرخ ارز، افزایش تورم نداشته باشیم. تیم اقتصادی دولت باید نگاه کند که در بلندمدت و یکی دو سال آینده این روند صحیح است یا این‌که منتظر پرش نرخ ارز در آینده نباشیم.

این‌گونه نرخ واقعی و بهینه ارز مشخص می‌شود

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی متذکر می‌شود: برای این‌که به این نقطه برسیم و نرخ ارز را کنترل کنیم، باید نرخ‌های ارز و حداقل نرخ‌های ترجیحی را به نرخ بازار آزاد نزدیک کنیم و آن‌جا دیگر می‌شود گفت نرخ واقعی و به عبارتی، نرخ بهینه ارز مشخص می‌شود. هیچ اشکالی ندارد که نرخ ارز ثابت مانده باشد. عملکرد بانک مرکزی هم در این دوره، حداقل اگر بخواهیم از نگاه نرخ ارز به بانک مرکزی نگاه کنیم، مناسب بوده است.

سیدعلی بیان می‌کند: از طرف دیگر، مهم و عمده قضیه، کسری بودجه و افزایش نقدینگی است که در این‌جا اگر خوب کار کرده باشیم، نرخ ارز نیز کنترل می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: در واقع  مجموعه تصمیماتی که برای نرخ ارز، نرخ بهره و نرخ‌های دیگر گرفته می‌شود، باید هماهنگ و به‌نحوی باشد که همه فعالان اقتصادی و مجموعه متغیرهای کلان اقتصاد ایران و بازارهای موازی، حرکت متناسب را داشته باشند؛ مثل مسکن، بورس و ...

معاون اسبق بانک مرکزی تاکید می‌کند: مشخصا وضعیت بازار ارز در نیمه دوم سال به رشد نقدینگی و میزان تورم برمی‌گردد که اگر کنترل نشود، نرخ ارز هم افزایشی خواهد بود.

سیدعلی می‌گوید: تازه دو ماه است که دولت سر کار آمده و وقتی آمارهای اقتصادی جدید در بیاید، نشان می‌دهد که چقدر رشد نقدینگی داشتیم و تورم چقدر کنترل شده است. اگر بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه توانسته باشند مسیری را طی کنند که کسری بودجه نداشته باشیم و آمارها هم این را نشان دهد، می‌شود راجع به نرخ ارز اظهارنظر کرد.

نتیجه انتخابات آمریکا روی بازار ارز چه اثری دارد؟

معاون اسبق بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که با توجه به این‌که انتخابات آمریکا هم در پیش است، فکر می‌کنید نتیجه انتخابات آمریکا چقدر روی بازار ارز ما اثر دارد؟ می‌گوید: مشخصا برداشت همه این است که اگر ترامپ پیروز شود، وضعیت ما بدتر می‌شود، ولی مساله این است که نباید اتکای ما به این قضیه باشد.

وی می‌افزاید: یعنی اگر دموکرات‌ها سر کار بیایند و یا حتی اگر خود ترامپ سر کار بیاید، به دلیل افزایش قیمت نفت که آمریکا نمی‌خواهد افزایش قیمت نفت داشته باشد، سیاست‌هایی که می‌خواهند در مورد ایران اعمال کنند، خیلی بدتر از شرایط فعلی نخواهد بود.

معاون اسبق بانک مرکزی عنوان می‌کند: اما اگر بخواهیم واقعی‌تر نگاه کنیم، اگر کاملیا هریس سر کار بیاید، به نظر می‌رسد که با توجه به علامت‌هایی که دولت چهاردهم مبنی بر کاهش تنش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و... می‌دهد، امکان نزدیک شدن ما و کاهش تنش‌های سیاسی و به تبع آن، کاهش مشکلات و چالش‌های اقتصادی وجود دارد.