نامه مهم بنی‌صدر به دبیرکل سازمان ملل، ۱۳ روز پس از آغاز جنگ تحمیلی/ اعلام رسمی شروط ایران برای مذاکرات آتش‌بس
حرکات غیرعادی واحدهای نظامی عراق در مرزهای مشترک ما در ماه قبل شاهد این است که عراق از قبل قصد تجاوز داشته است. در مقابل اقدامات فوق‌الذکر ما به هیچ حرکتی که باعث تحریک عراق گردد، دست نزدیم و تمایلی به برخورد نظامی با او نشان ندادیم.
یک روز پس از آغاز رسمی جنگ تحمیلی توسط عراق، کورت والدهایم دبیرکل وقت سازمان ملل طی بیانیه‌ای از دو کشور خواست جنگ را متوقف و اختلافات‌شان را از طریق مذاکره حل کنند. پنج روز بعد یعنی در ششم مهر جلسه‌ی شورای امنیت سازمان ملل برای رسیدگی به جنگ ایران و عراق به درخواست نمایندگان نروژ و مکزیک تشکیل شد. نکته‌ی قابل تامل در این نشست این بود که نماینده‌ای از ایران در آن حضور نداشت، اما از طرف مقابل یعنی عراق یک نماینده حاضر بود و و مستقیما حرف‌های صدام را تکرار می‌کرد.
او در این جلسه اذعان داشت که به دنبال صلح با ایران در صورت رسیدن به توافقی مناسب است. در نتیجه‌ی این نشست قطع‌نامه‌ی پیشنهادی مکزیک با شماره ی ۴۷۹ با ۱۵ رای موافق و بدون هیچ رای مخالف و ممتنعی به تصویب اعضای شورای امنیت رسید.
متن قطع‌نامه‌ی ۴۷۹ به این شرح بود:
شورای امنیت سازمان ملل از ایران و عراق می‌خواهد تا فی‌الفور از استفاده‌ی بیش‌تر از زور دست بردارند و اختلافات خود را با روش‌های صلح‌آمیز طبق اصول عدالت و قوانین بین‌المللی حل نمایند.
شورا مصرانه از هر دو طرف می‌خواهد هرگونه پیشنهاد مناسب برای میانجیگری یا مصالحه را بپذیرند یا به آژانس‌ها یا ترتیبات منطقه‌ای یا دیگر ابزارهایی منتخب خودشان که بتواند تعهدات منشوری آن‌ها را تسهیل نماید متوسل شوند.
شورا از دیگر کشورها می‌خواهد که نهایت خویشتن‌داری را پیشه کنند و از انجام هر کاری که منجر به افزایش و گسترش درگیری گردد خودداری نمایند.
شورا از تلاش‌های دبیرکل و پیشنهاد وی برای ارائه‌ی مساعی جمیله به منظور حل این بحران پشتیبانی می‌کند.
شورا از دبیرکل می‌خواهد تا پس از چهل و هشت ساعت به شورای امنیت گزارشی ارائه نماید.
چند روز پس از تصویب این قطع‌نامه خبرگزاری رویتر از سازمان ملل خبر داد که «عراق تصمیم گرفته است برای خاتمه دادن به جنگ اعلام‌نکرده‌ی خود با ایران به طور یکجانبه خواستار آتش‌بس در روز یکشنبه‌ی آینده [۱۳ مهر ۱۳۵۹] گردد» (کیهان، ۱۰ مهر ۵۹) خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد «طرح عراق مبنی بر برقراری آتش‌بس مشروط از ۵ تا ۸ اکتبر (۱۳-۱۶ مهر) مورد استقبال محتاطانه‌ی مقامات آمریکایی قرار گرفت ولی به طور کامل از سوی نماینده‌ی ایران در سازمان ملل رد شد.» (همان)
نامه‌ی بنی‌صدر به دبیرکل سازمان ملل
روز دوازدهم مهر ۱۳۵۹ روزنامه‌ی کیهان در صفحه‌ی دهم خود تیتر زد که «بنی‌صدر شرایط ایران برای مذاکره با عراق را اعلام کرده است» متن این خبر نامه‌ی بنی‌صدر رئیس‌جمهوری وقت ایران به کورت والدهایم دبیرکل وقت سازمان ملل. بنی‌صدر در این نامه نوشته بود:
آقای دبیرکل!
نامه‌ی مورخ ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ و قطع‌نامه‌ی ۴۷۹ شورای امنیت مورخ ۲۸ سپتامبر ۱۹۸۰ را دریافت داشتم. ضمن ابراز تشکر از ابتکار شما که از احساس تعهد شما سرچشمه می‌گیرد، مایلم موضع جمهوری اسلامی ایران را در مورد اختلاف با عراق روشن نمایم.
از ابتدای پیروزی ما در ۱۱ فوریه‌ی ۱۹۷۹ (۲۲ بهمن ۱۳۵۷) دولت عراق اصول قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر را زیر پا گذاشته است. با فرستادن مامورین عراق و گروه‌های مسلح به این سوی کشورمان در غرب و جنوب غربی در استان‌های خوزستان و کردستان به اقدامات خرابکارانه و کمک به ضد انقلاب مبادرت ورزیده است.
علاوه بر این در ۲۰ ماه اخیر عراق پناهگاهی بوده است برای عوامل رژیم جنایتکار که مشغول تبلیغات تروریستی بر ضد جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند. اخراج بیش از ۴۰ هزار عراقی ایرانی‌الاصل شیعه از عراق در مارس و آوریل گذشته یکی دیگر از علائم دشمنی عراق با جمهوری اسلامی ایران بوده است. این نقض آشکار حقوق بشر به اطلاع شما رسیده، ولی متاسفانه هیچ محکومیتی علیه این عمل ضد انسانی عظیم از جانب هیچ‌یک از ارگان‌های سازمان ملل متحد صادر نشد.
ماه‌های قبل از حمله‌ی ۲۲ سپتامبر علائمی وجود داشت که عراق مشغول آمادگی برای گسترش اقدامات خصمانه‌اش علیه ایران می‌باشد، حرکات غیرعادی واحدهای نظامی عراق در مرزهای مشترک ما در ماه قبل شاهد این است که عراق از قبل قصد تجاوز داشته است.
در مقابل اقدامات فوق‌الذکر ما به هیچ حرکتی که باعث تحریک عراق گردد، دست نزدیم و تمایلی به برخورد نظامی با او نشان ندادیم. باور نمی‌کردیم که مسئولین عراقی نیت یک جنگ همه‌جانبه و تجاوزکارانه بر ضد ایران را در سر بپرورانند. موضع غیرتهاجمی ما این‌طور به ثبوت می‌رسد که برای حمله‌ی هوایی عراق علیه پایگاه‌های هوایی و فرودگاه‌ها آمادگی دفاعی نداشتیم.
ولی زمانی که قصد عراق و توطئه‌ی او به وقوع پیوست با نیروی لازم به عمل متقابل برخاستیم. با دامن زدن به یک جنگ تجاوزکارانه در داخل سرزمین ما و حمله به مراکز حساس کشور، عراق راهی دیگر جز دفاع از خود برای حفظ حاکمیت برای ما باقی نگذارد.
قطع‌نامه‌ی شورای امنیت زمانی به تصویب رسیده است که دولت عراق دست به جنگ تجاوزکارانه در ضدیت آشکار با منشور ملل متحد و همه‌ی رفتارهای بین‌المللی زده است. واضح است که ادعاهای عراق به جز تبلیغات بی‌اساس برای فریب افکار عمومی جهان نیست.
نحوه و پیوستگی تجاوز نظامی عراق به‌خصوص حمله به تاسیسات صنعتی و مراکز پرجمعیت نمونه‌ی آشکاری از طبیعت جاه‌طلبی‌های مقامات عراقی است که بعد از زیر پا گذاشتن اصول قانونی و اخلاقی از ابتکار صلح‌جویانه‌ی سازمان ملل فریبکارانه سوءاستفاده می‌نماید.
بر مبنای حقایق فوق تا زمانی که جنگ تجاوزکارانه‌ی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه دارد پیشنهاد ذکرشده در نامه‌ی شما و قطع‌نامه‌ی شورای امنیت نمی‌تواند مورد نظر دولت ما قرار گیرد.
تا زمانی که عراق حاکمیت ارضی ما را زیر پا گذاشته است و مامورین عراقی در داخل مرزهای ما به اقدامات تجاوزکارانه و خرابکارانه مبادرت می‌ورزند هیچ فایده‌ای در هیچ مذاکره‌ی مستقیم یا غیرمستقیم در مورد منازعات بین دو کشور نمی‌بینیم.
آقای دبیر کل، احترامات این‌جانب را بپذیرید.
ریاست‌جمهوری اسلامی ایران – سید ابوالحسن بنی‌صدر