مسکن، مهمترین عامل افزایش تورم اردیبهشت / چرا روند کاهشی متوقف شد؟
مطابق گزارش مرکز آمار تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ماه با افزایش ۰.۱ واحد درصدی نسبت به فروردین ماه به ۳۱ درصد رسید.
مرکز آمار ایران آخرین آمار تورمی مربوط به اردیبهشت امسال را منتشر کرد. طبق این آمارها تورم نقطهبهنقطه اردیبهشتماه با افزایش ۰.۱واحد درصدی نسبت به فروردینماه به ۳۱درصد رسید. به این ترتیب میتوان گفت روند کاهشی تورم که در چهار ماه گذشته طی شده بود در اردیبهشتماه متوقف شده است. همچنین تورم ماهانه اردیبهشت ماه با ۰.۲واحد درصد افزایش نسبت به ماه قبل به ۲.۸درصد رسید. هدف تورمی که تا پایان سال گذشته در نظر گرفته شده بود رسیدن به تورم ۳۰درصدی بود، بااینحال آمارها نشان میدهد حتی در این ماه نیز هدف تورمی بانک مرکزی محقق نشد.
چرا تورم افزایشی شد؟
بررسی جزئیات تورمی نشان میدهد که مهمترین بخشی که بر افزایش سطح عمومی قیمتها اثرگذار بود همچنان بخش مسکن است. در شرایطی که تورم نقطهبهنقطه کلی برابر با ۳۱درصد شده تورم نقطهبهنقطه بخش مسکن برابر با ۴۱.۸درصد اعلام شده است. به این ترتیب تورم مسکن حدود ۱۱درصد بیش از تورم نقطهای قیمتهای عمومی است. تبدیل شدن مسکن به کالای سوداگری در کشور را میتوان یکی از عوامل بروز این وضعیت دانست. بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد سهم بخش مسکن از تورم ۳۱درصدی این ماه، حدود ۱۵درصد بوده است، یعنی حدود نیمی از تورم این ماه مربوط به این بخش است.
علاوه بر بخش مسکن، عامل دیگر اثرگذار بر تورم، تورم بخش خوراکی است. محاسبات نشان میدهد تورم بخش خوراکی ۶.۵۴درصد از تورم نقطهبهنقطه ۳۱درصدی اردیبهشتماه را ایجاد کرده است. بااینحال، بررسی گزارش تورم در ماههای گذشته نشان میدهد، تورم نقطهای خوراکیها در اردیبهشتماه روند کاهشی داشته است؛ بااینحال، تورم مسکن با ۱.۱واحد درصد افزایش روبهرو بوده است. موضوع مهم در رابطه با وضعیت تورم در اردیبهشتماه، اعمال تعرفههای بهداشتی در این ماه بوده است. تورم ماهانه بخش بهداشت در این ماه ۹درصد بوده است. بررسیها نشان میدهد سهم بخش بهداشت در تورم نقطهبهنقطه ۳۱درصدی اردیبهشتماه ۲.۲۱درصد بوده است. اما سهم بخش بهداشت از تورم فروردینماه ۱.۹۹درصد بود.
روند تورم از سال ۱۴۰۰
سال ۱۴۰۰ بود که بانک مرکزی اجرای سیاستی را در سیستم بانکی آغاز کرد که به کنترل ترازنامهای موسوم شد. طبق این سیاست، بانکها تا سقف خاصی اجازه وامدهی و خلق نقدینگی داشتند و درصورت تخلف از این سقف، جریمه میشدند. با اجرای این سیاست، نرخ رشد نقدینگی در سال نخست چندان تفاوتی از خود نشان نداد، اما با گذشت زمان و افزایش سختگیریها در اجرای کنترل ترازنامهای، از سال ۱۴۰۱ نرخ رشد نقطهبهنقطه نقدینگی کاهش یافت. نرخ رشد نقطهبهنقطه نقدینگی در اسفندماه ۱۴۰۱ به ۳۱.۱درصد رسید و با تداوم این وضعیت در سال ۱۴۰۲ نیز، این شاخص تا پایان این سال به ۲۴.۳درصد رسید. بررسی وضعیت تورم اما نشان میدهد در برخی سالها روند تورم منطبق با رشد نقدینگی بوده است، اما این روند در برخی سالها و بهخصوص در اوایل اجرای کنترل ترازنامهای برخلاف روند رشد نقدینگی بود. تورم نقطهبهنقطه در فروردینماه ۱۴۰۰، برابر با ۵۱.۱درصد بود که سطح بسیار بالایی محسوب میشود، اما تا پایان سال ۱۴۰۰ تورم نقطهبهنقطه به ۳۴.۳ درصد میرسد.