آمادهسازی نسل جدید عربستان برای عادیسازی/ فلسطین از نقشههای کتب درسی حذف شد!
تحقیقات موسسه نظارت بر صلح و تساهل فرهنگی در آموزش مدارس (IMPACT-se)، نشان میدهد عربستان سعودی تمام مطالب ضد صهیونیستی را از کتابهای درسی خود حذف کرده است.
برپایه این تحقیقات، برنامههای درسی عربستان شاهد «کاهش چشمگیر» محتوای ضد اسرائیلی بود، زیرا تعریف صهیونیسم به عنوان یک جنبش اروپایی نژادپرستانه حذف شده و دیگر حضور صهیونیستها در منطقه را انکار نمیکند.
این مطالعه همچنین به حذف کلمه فلسطین از نقشههای سرزمینهای اشغالی و نیز حذف یا تغییر تفسیرهای مربوط به جهاد اشاره کرد که سالهاست در کتب درسی عربستان وجود داشته است.
این تغییرات از اصطلاحات سیاسی تا حذف منابع تاریخی جنجالی را در بر میگیرد؛ ازجمله «دشمن صهیونیستی» با «اشغالگران اسرائیلی» و «روز نکبت» با «جنگ ۱۹۴۸ فلسطین» جایگزین شده است.
در کتاب زبان عربی مقطع متوسطه، بخش «مخالفت با اسکان یهودیان در فلسطین حذف شده است؛ همچنین صفحات ۲۳۹ و ۲۴۰ کتاب جغرافیا، دیگر سرزمینهای فلسطینی را به عنوان «فلسطین» یا «اسرائیل» توصیف نمیکند.
یکی از تغییرات قابلتوجه در کتاب مطالعات اجتماعی، حذف تکلیفی است که از دانشآموزان میخواست با استفاده از اسناد تاریخی یا دینی، ادعاهای صهیونیستها درباره سرزمین فلسطین را رد کنند.
همچنین اشاره به نتایج مثبت انتفاضه نخست، مانند افزایش همبستگی بینالمللی با فلسطینیان و کاهش وابستگی آنها به اقتصاد اسرائیل، که سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ در کتابها وجود داشت، حذف شدهاند.
از دیگر سو، رویدادهای مهم تاریخی نیز در کتابهای جدید بازنگری شده است؛ ازجمله اصطلاح «النکبة» که به کوچاندن فلسطینیان در سال ۱۹۴۸ اشاره دارد، با اصطلاح «جنگ فلسطین در سال ۱۹۴۸» جایگزین شده است.
آتشزدن مسجدالاقصی در سال ۱۹۶۹، که در گذشته، کار عناصر صهیونیست دانسته میشد، در کتابهای کنونی اشارهای به دستداشتن اسرائیل در آن نشده است؛ نسخه جدید، به سادگی به تاریخ و اهداف تأسیس سازمان همکاری اسلامی میپردازد، و اشارهای به جزئیات شرایط آتشسوزی نمیکند.
محتواهای مربوط به قیمومیت بریتانیا بر فلسطین نیز بازبینی شده، و نام بخش «تلاش برای تأسیس یک نهاد صهیونیستی» به «قیمومیت بریتانیا بر فلسطین» تغییر کرده است؛ همچنان که اشاره به حمایت بریتانیا از سازمانهای یهودی، ازجمله انتصاب یهودیان در سِمتهای بلندپایه و کمکهای نظامی و اقتصادی به آنها، کاهش یافته است.
این تغییرات که همزمان با تلاشها برای عادیسازی صورت میگیرد، نشاندهنده چرخش رویکرد و موضع رسمی عربستان درباره اسرائیل، و همچنین بازتابدهنده روندهای ژئوپلیتیک گستردهتر است.
بازنگریها را میتوان بخشی از تلاش گستردهتر برای همسویی محتوای آموزشی با چشمانداز سیاسیِ در حال تحول، شاید در راستای آمادهسازی برای عادیسازی روابط با اسرائیل دانست.