دانشمندان با «کاراگاهی» از شامپانزه‌های وحشی ۱۳ گیاه دارویی جدید کشف کردند
دانشمندان در دانشگاه آکسفورد بریتانیا با کمک بعضی از شامپانزه‌های وحشی، ۱۳ گیاه دارویی را شناسایی کرده‌اند که می‌گویند از خواص التیام‌بخش قوی برای درمان زخم و مبارزه با عفونت برخوردار هستند.
توجه محققان آن‌جایی به این گیاهان جلب شد که مشاهده کردند شامپانزه‌های بزرگ در جنگل‌های آفریقا بعد از بیماری یا زخمی شدن از پوست، شاخه خشک‌شده و برگ‌های گیاهانی تغذیه می‌کنند که در حالت عادی بخشی از رژیم غذایی آن‌ها به شمار نمی‌رفت.
به گفته پژوهشگران، دیدن نحوه کمک گرفتن شامپانزه‌ها (نزدیک‌ترین خویشاوند زنده انسان) از طبیعت در زمان مریضی می‌تواند کشف داروهای جدید برای درمان بیماری‌ها و عفونت‌های مزمن را تسریع کند.
دکتر الودی فریمن، از دانشکده مردم‌شناسی دانشگاه آکسفورد، در این باره گفت: «مطالعه ما اهمیت دانش دارویی‌ای را که می‌توان از مشاهده گونه‌های دیگر در طبیعت به دست آورد، برجسته می‌کند.»
وی اضافه کرد: «برای مطالعه خوددرمانی شامپانزه‌های وحشی، باید مانند یک کارآگاه عمل کنید و شواهد چند رشته‌ای را جمع‌آوری کنید تا بتوانید به یک نتیجه برسید و پرونده‌ای را تکمیل کنید.»
دکتر فریمن و همکارانش در این مطالعه برای چندین ماه همچون کاراگاهان به تعقیب ۵۱ شامپانزه در منطقه حفاظت شده جنگل مرکزی بودونگو در اوگاندا پرداختند.
هدف آن‌ها جمع‌آوری «سرنخ‌های رفتاری» و یافتن این مسئله بود که آیا این نخستی‌سانان عمداً دست به خوددرمانی می‌زنند یا نه؟
با تجزیه و تحلیل فیلم‌های ضبط شده، تیم محققان یک شامپانزه نر زخمی را در حال خوردن برگ‌های سرخس معروف به «کریستلا پارازیتیکا» یافتند. بررسی‌های بعدی در آزمایشگاه نشان داد که این برگ‌ها خواص ضدالتهابی دارد و احتمالا به کاهش درد و تورم کمک می‌کند.
دانشمندان همچنین شامپانزه دیگری را با عفونت انگلی مشاهده کردند که پوست درخت خار گربه» (Scutia myrtina) را می‌خورد، رفتاری که قبلاً در این گروه دیده نشده بود.
آزمایش‌های آزمایشگاهی همچنین نشان داد که سایر عصاره‌های گیاهی، مانند چوب خشک‌شده درخت جنگل‌های استوایی به نام «آلستونیا بوونی» (Alstonia boonei) و همینطو پوست و صمغ درخت ماهون آفریقای شرقی (Khayaanthotheca) دارای خواص قوی التیام‌بخش زخم و مبارزه با عفونت هستند.
به گفته محققان، ۸۸ درصد نمونه‌های گیاهی آنالیز شده در آزمایشگاه دارای خواص آنتی بیوتیکی و ۳۳ درصد آن‌ها دارای مزایای ضد التهابی بودند.
دکتر فریمن در این خصوص گفت: «پس از گذراندن ماه‌ها در جنگل برای جمع‌آوری سرنخ‌های رفتاری که ما را به سمت گونه‌های گیاهی خاص سوق داد، تجزیه و تحلیل نتایج دارویی و کشف اینکه بسیاری از این گیاهان سطوح بالایی از فعالیت زیستی را از خود نشان می‌دهند هیجان‌انگیز بود.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Plos One» منتشر شده است.