هشدارهای تکراری در مورد صید ترال / صیادان روش خود را تغییر می‌دهند؟
صید ترال بار دیگر در روزهای اخیر اعتراضات و انتقاداتی را بر انگیخته است. در این روش صید، تعداد زیادی ماهی از گونه‌های مختلف به صورت غیرانتخابی به تور می‌افتند. ترال آسیب زیادی به ذخیره آبزیان خلیج فارس زده است.
صید ترال در سال‌های اخیر بارها مورد انتقاد قرار گرفته است و کارشناسان در مورد تاثیرات مخرب آن هشدار داده‌اند. امروز، رئیس پژوهشکده میگوی کشور، بار دیگر بر «خسارت جبران‌ناپذیر صید ترال به آبزیان خلیج فارس» تاکید کرده است. چندی پیش نیز نائب رییس اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران گفته بود که صیادان ترال باید روش صید خود را تغییر دهند تا زیست بوم دریا تخریب نشود.
صید ترال، با وجود این توصیه‌ها همچنان عاملی برای نگرانی است و حتی پیش از این، اقدامات چین در خلیج فارس نیز انتقاداتی را برانگیخته بود.
صید ترال و خسارت به ذخیره آبزیان خلیج فارس
عقیل دشتیان‌نسب رئیس پژوهشکده میگوی کشور امروز در گفتگو با تسنیم تاکید کرده است که صید ترال از مخرب‌ترین روش‌های صید آبزیان در خلیج فارس است.
او همچنین از کاهش ذخایر میگو در زیستگاه‌های خلیج‌فارس در نوار ساحلی استان بوشهر خبر داده و گفته است: «گشت‌های تحقیقاتی دریایی نشان می‌دهد صید میگو امسال نسبت به سال قبل کاهش 20 درصدی خواهد داشت. سال قبل در فصل صید میگو حدود یک‌هزار تن صید شد که امسال پیش‌بینی صید 800 تن میگو شده است.»
او در مورد ارتباط این موضوع و همچنین کاهش دیگر ذخایر آبزیان خلیج فارس به صید ترال توضیح داده است: «در تحقیقی که محققان این پژوهشکده داشته‌اند مشخص شد نزدیک به 90 درصد صید ترال میگو صید ضمنی است که از این میزان تنها 5 درصد ماهیان اقتصادی است، 20 درصد ماهیان ریز و غیرماکول بوده و مابقی را هم سایر آبزیان نظیر کوسه ماهی، سفره ماهی، خرچنگ، لاک پشت و دیگر آبزیان تشکیل می‌دهد که این موارد خسارات زیادی به زیستگاه آبزیان و دریا خواهد زد.»
رئیس پژوهشکده میگو کشور تاکید کرده است که صید ترال علاوه بر ذخایر ماهیان، روی دیگر ارکان اکوسیستم دریا نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
دشتیان‌نسب خواستار تعطیلی این نوع صید در همه فصول در خلیج فارس شده و این موضوع را به نفع صیادان دانسته است؛ چراکه ذخیره و زیستگاه آبزیان احیا شده و سبب بهبود وضعیت معیشتی صیادان در صید آبزیان به دیگر روش‌ها می‌شود.
صیادان ترال باید روش صید خود را تغییر دهند
در همین راستا، مهرداد بازرگان نائب رییس اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران نیز در فروردین امسال در گفتگویی تاکید کرده بود که صیادان ترال باید روش صید خود را تغییر دهند تا هم به حریم صیادان بومی وارد نشوند و هم زیست‌بوم دریا آسیبی نبیند؛ در آن صورت «مشکلی با کسب و کار آنها وجود ندارد.»
او به ایلنا گفته بود که صیادان ترال به 8 مایلی ساحل می‌آیند و صید ساحلی انجام می‌دهند؛ در نتیجه آنها با ورود به حریم صیادان بومی برای آنها مشکل ایجاد می‌کنند.
بازرگان همچنین تاکید کرده بود که صیادان ترال، برای صید ریزماهی‌ها بستر دریا را تخلیه و به عبارت ساده‌تر آن را جارو می‌کنند؛ در نتیجه محیط زیست نیز تخریب می‌شود. او توضیح داده بود که برای صید این گونه‌های دریایی، نیازی به تخلیه بستر دریا و تخریب زیست‌بوم جانوران نیست و با تغییر روش صید می‌شود ریزماهی‌ها را بدون تخریب محیط زیست و بستر دریا صید کرد.
به گفته او صید ترال در دنیا منسوخ شده است و در ایران صیادان ترال با مجوز شیلات کار می‌کنند؛ در نتیجه مسئولیت نظارت بر آنها با شیلات است. در عین حال او تاکید کرده بود که «شیلات امکان کنترل لحظه به لحظه آنها را ندارد.»
تداوم صید ترال با مجوز قانونی؟
صیادان در این روش تورهای ماهیگیری را در پشت چندین قایق که به آنها ترال‌کش گفته می‌شود، می‌بندند. کارشناسان محیط زیست معتقدند که روش‌های پایدار و محیط زیستی شکار و صید باید به صورت محدود و انتخابی عمل کنند. اما صید ترال چنین ویژگی‌ای ندارد.
خبرگزاری مهر سال گذشته در مورد آسیب‌های این شیوه نوشت: «قایق‌ها و لنج‌ها با مجوز شیلات با ابزار ترال به صید پرداخته و کف خلیج فارس را شخم می‌زنند تا میگو صید کنند ولی این شیوه صید عامل نابودی نسل بسیاری از آبزیان است.»
بر اساس این گزارش، صید ترال یکی از دلایل نابودی ذخایر دریایی در خلیج فارس است که اگرچه اثرات مخربی روی نسل آبزیان دارد، در فصلی از سال آزاد می‌شود و صیادان به صورت قانونی کف دریا را شخم می‌زنند تا میگو صید کنند. این روش، همچون جارو برقی به جان هر جنبده و آبزی در بستر دریا می‌افتد و همه ماهی‌های خوراکی و غیرخوراکی را در تورهای صیادان گرفتار می‌کند.
تیشه چینی‌ها به ریشه آبزیان خلیج فارس؟
از سوی دیگر، اقدام کشتی‌های ماهیگیری چینی به صید ترال در آب‌های خلیج فارس نیز در گذشته با انتقادات جدی مواجه شده بود. به ویژه افکار عمومی ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی به شدت نسبت به این موضوع حساسیت نشان دادند و در مقاطعی نیز موضوع به کل از سوی مسئولان تکذیب شد.
سال گذشته، روزنامه همدلی در این مورد نوشت: «قرار بود صید ترال به طور کلی از دریاها حذف شود، اما شواهد حاکی از آن است که سازمان شیلات عزم خود را جزم کرده است که سازمان محیط زیست را متقاعد به آغاز دوباره صید ترال کند.»
این روزنامه افزوده بود که «در دهه 90 صیادان جنوب کشور بارها اعتراض به حضور کشتی‌های چینی و هندی را با صدای بلند فریاد زدند و گفتند ماهیگیران چینی در خلیج فارس و در پناه مجوزهای رسمی آنها را بیکار و دریا را بی‌برکت و فقیر کرده‌اند. اما با این وجود، همواره سازمان شیلات زیر بار نمی‌رفت و مدیران این سازمان گاهی با گفته‌های ضد و نقیض حضور ماهیگیران خارجی را در آب‌های ایران تایید و گاهی به‌طور کامل رد می‌کردند.»
نگرانی‌ها در مورد صید ترال ادامه دارد
با وجود این تایید و تکذیب‌ها، سازمان محیط زیست اکنون مدعی ممنوعیت صید ترال در کشور است. محمد متین طالبی مدیر کل حفاظت از سواحل دریایی سازمان محیط زیست در تیر امسال در گفتگو با مهر از تداوم مقابله با صید ترال در خلیج فارس و دریای عمان خبر داد و گفت: «بحث صید ترال یا کشتی‌های چینی از سال‌های قبل بوده و مشخص شده که سازمان شیلات در این زمینه حضور داشته است.»
به گفته او، در حال حاضر با مخالفت سازمان محیط زیست صید ترال در ایران «اتفاق نمی‌افتد؛ اگر باشد هم بسیار کم است.»
با وجود این، هشدارهای اخیر در مورد صید ترال نشان می‌دهد که نگرانی‌ها درباره این روش مخرب همچنان ادامه دارد و به نظر نمی‌رسد که کاملا متوقف شده باشد. به عبارت دیگر، برخی صیادان فعلا قصدی برای تغییر روش خود ندارند.