یخ سازهای صنعتی در انواع مختلفی چون یخسازهای پولکی، قالبی و حبه‌ای وجود دارند که هر یک بسته به نیاز، کاربرد خاصی دارند. اگر مشتاقید با دنیای شگفت‌انگیز این دستگاه‌ها بیشتر آشنا شوید، شما را به خواندن ادامه این مقاله دعوت می‌کنیم.

یخ ساز صنعتی چیست؟

یخ ساز صنعتی دستگاهی است که با استفاده از سیکل تبرید، یخ هایی با حجم بالا و شکل های متنوع تولید می کند. در حال حاضر، انواع مختلفی از یخ سازها وجود دارند، از جمله یخ سازهای پودری، قالبی، پولکی، میله ای و حبه ای.

هر کدام از این یخ سازها کاربرد خاص خود را داشته و برای انتخاب مناسب ترین یخ ساز، باید عواملی مانند ظرفیت تولید، نوع و شکل یخ، انرژی مصرفی، هزینه ها و نیازهای خاص صنعتی در نظر گرفته شود.

انواع یخ ساز صنعتی

در ادامه مطلب به معرفی انواع یخ سازها و ویژگی های هر یک پرداخته شده است.

یخ ساز قالبی:

یخ ساز قالبی دارای قدمت زیادی بوده و جزو اولین یخ سازها محسوب می شوند. از دستگاه یخساز قالبی معمولا برای تولید یخ در تناژهای بالا استفاده می شود.

یخ های قالبی معمولا با غوطه ور کردن جعبه های مملو از آب در مخزن آب نمک تولید می شوند. دمای آب ورودی این یخ سازها 25 درجه سانتی گراد و دمای تبخیر 10- سانتی گراد است. همچنین، دمای آب نمک 12- درجه سانتی گراد بوده که باعث یخ زدن آب و تولید قالب های یخ با دمای حدود 5- درجه سانتی گراد می شود. یخ ساز قالبی قادر به تولید یخ قالبی با ابعاد مختلف است.

وزن معمول یخ های تولید شده، 25 کیلوگرم و با ابعاد 20×20 سانتیمتر و ارتفاع 110 سانتیمتر است. ظرفیت تولید در دستگاه های یخ ساز قالبی، حدود 400 کیلوگرم الی 150 تن در روز است.

از کاربردهای یخ سازهای قالبی می توان به صنایع لبنی، صنایع شیلات، صنایع شیمیایی و رنگ، صنایع غذایی، صنایع حمل و نقل، صنایع تهویه و آیس بانک، تولید و فروش یخ بهداشتی و خنک سازی بتن در پروژه های عمرانی اشاره کرد.

یخ ساز حبه ای:

یخ ساز حبه ای برای تولید یخ هایی به شکل حبه مورد استفاده قرار می گیرد. از یخ حبه ای می توان برای خنک نگه داشتن انواع نوشیدنی ها، تهیه بستنی و دسرها و ایجاد سرمایش برای نگهداری مواد غذایی استفاده کرد.

لذا از این دستگاه ها در رستوران ، هتل ، کافی شاپ ها و سایر مکان های مشابه استفاده می شود. همچنین، از این یخ در تراشه سازی، سفید کردن لباس ها، تسکین درد در آسیب های ورزشی و صنایع فرآوری مواد شیمیایی نیز استفاده می شود.

دستگاه یخ ساز حبه ای با دمای آب ورودی ۲۵ درجه و دمای تبخیر ۱۵- درجه سانتی گراد، قادر به تولید یخ با دمای حدود ۲- درجه سانتی گراد است.

یخ ساز پولکی:

این یخ سازها دارای یک محفظه به نام درام بوده که یخ داخل آن تولید می شود. درام دارای یک جداره داخلی بوده که توسط یک تیغه در داخل درام خراشیده می شود و یخ تولید شده وارد مخزن زیرین یخ ساز می شود.

در مدل های قدیمی این یخ سازها، تیغه دستگاه ثابت و درام به صورت چرخان بود، اما به دلیل استهلاک بالا و احتمال نشت گاز مبرد، مهندسان تصمیم گرفتند تا دستگاه یخ ساز پولکی را با درام ثابت و تیغه متحرک طراحی کنند. درام و تیغه دستگاه یخ ساز پولکی از جنس فولاد ضد زنگ ساخته می شود تا در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد.

یخ ساز پولکی با تولید یخ در دمای 10- درجه، یخی کاملاً خشک تولید کرده که از کاربردهای آن می توان به کشتارگاه های مرغ، بازار ماهی، و تولید سیمان اشاره کرد.

یخ ساز پودری:

یخ سازهای پودری، یخ هایی به صورت پودر و کاملاً خرد شده را تولید می کنند. این دستگاه ها، یخ های تولیدی خود را در تونل انجماد تولید کرده و سپس آن ها را درون مخزن خود ذخیره می کنند.

بر اساس سطح تماس بیشتری که این نوع یخ با دیگر یخ ها مانند یخ حبه ای دارد، سرعت خنک کنندگی این یخ ها بیشتر از سایرین است.

کاربردهای اصلی این نوع یخ ساز در صنعت شیلات، فروشگاه های ماهی، کشتارگاه های دام و طیور، مرغداری ها، صنایع نان و قنادی، رستوران ها، صنعت دارو و مصارف پزشکی و آزمایشگاهی است.

بنابراین، از این نوع یخ برای خنک سازی سریع استفاده می شود. با دمای آب ورودی 25 درجه سانتی گراد به یخ ساز، می توان انتظار یخ پودری با دمای تقریبی 0.5- الی 1- درجه سانتی گراد را داشت.

یخ ساز لوله ای:

یخ سازهای لوله ای توانایی تولید یخ هایی به شکل استوانه یا لوله ای شکل در اندازه های کوچک دارند. این نوع یخ ها از نظر استانداردهای بهداشت جهانی، از بهترین نوع یخ ها محسوب می شوند، که با دمای آب ورودی 25 درجه سانتی گراد به یخ سازها و دمای تبخیر 12- درجه، دمای یخ لوله ای تولید شده بین صفر الی 5- درجه سانتی گراد خواهد بود.

ظرفیت دستگاه یخ ساز لوله ای در حدود 5 الی 60 تن است. از جمله کاربردهای یخ لوله ای می توان به فرآوری محصولات غذایی و دریایی، خنک کردن بتن، صنایع لبنی، گوشت و مرغ، کشتارگاه های دام و طیور، صنایع شیمیایی و داروسازی اشاره کرد.

بزرگ ترین مزیت یخ سازهای لوله ای نسبت به سایر دستگاه های یخ ساز، عدم ذوب آسان یخ تولیدی به دلیل دمای پایین آن ها است.

نحوه عملکرد یخ ساز صنعتی

فرآیند تولید یخ در یخ ساز صنعتی، همانند سیکل تبرید تراکمی است. در این سیکل، گاز مبرد وارد کویل اواپراتور یا یخ ساز شده و باعث کاهش دمای آب و تولید یخ می شود.

از طرفی گاز مبرد افزایش دما داشته و سپس وارد کمپرسور می شود تا درون سیکل به چرخش درآید. پس از کمپرسور، مبرد وارد کندانسور شده، و پس از آن نیز از شیر انبساط عبور می کند.

پس از خروج مبرد از شیر انبساط، شرایط مبرد به صورت دما و فشار پایین خواهد بود، که این شرایط مناسب جذب گرما بوده و به همین منظور مجددا وارد اواپراتور می شود. بنابراین با تکرار این فرایند می توان به صورت مداوم به تولید یخ در این دستگاه ها پرداخت.