جنگی که میلیون‌ها کشته و ۴ تریلیون دلار هزینه برای جهان خواهد داشت

تلفات انسانی سرسام آور خواهند بود. کمبود نیمه هادی‌ها زنجیره‌های تامین را در سراسر جهان خفه می‌کند و اقتصاد جهانی به سمت رکود پیش خواهد رفت. این نتیجه احتمالی جنگ همه جانبه بین کره شمالی و کره جنوبی خواهد بود که البته اگرچه احتمال وقوع آن بسیار اندک است، اما صفر نیست.

به گزارش بلومبرگ، آغوش گرم "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه برای "کیم جونگ اون" همتای کره‌ای اش در ماه گذشته در پیونگ یانگ که اولین سفر رهبر روسیه به کره شمالی در ۲۴ سال گذشته محسوب می‌شد شراکت جنگ سردی میان روسیه و کره شمالی را احیا کرد و باعث انعقاد یک پیمان دفاعی تازه میان دو کشور شد.

 بر اساس تحلیل "بلومبرگ اکونومیکس" وقوع یک درگیری تمام عیار در شبه جزیره کره می‌تواند میلیون‌ها کشته برجای بگذارد و به اقتصاد جهانی ۴ تریلیون دلار در سال اول یا ۳.۹ درصد تولید ناخالص داخلی خسارت وارد کند که بیش از دو برابر خسارت ناشی از جنگ روسیه با اوکراین است.

هنگامی که جنگ بین کره شمالی و کره جنوبی در سال ۱۹۵۰ میلادی آغاز شد آن دو کشور کم‌تر از ۰.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دادند. امروزه کره جنوبی به تنهایی بیش از ۱.۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی را به خود اختصاص داده است. نکته مهم‌تر آن که کره جنوبی امروز نقشی کلیدی برای زنجیره تامین کالا دارد. منطقه شهری سئول محل سکونت حدود ۲۶ میلیون نفر است که تقریبا نیمی از جمعیت کره جنوبی را تشکیل می‌دهند. پایتخت و مناطق اطراف آن ۸۱ درصد از تولید تراشه و ۳۴ درصد از کل محصولات تولیدی کره جنوبی را تشکیل می‌دهند.

این کالا‌ها از طریق بنادر جنوبی از جمله بوسان چهارمین بندر شلوغ در جهان برای مشتریان در چین، ژاپن، اروپا و ایالات متحده حمل می‌شوند. نقش کره جنوبی همانند تایوان به عنوان یک تولید کننده عمده نیمه هادی بدان معناست که اهمیت کره جنوبی برای اقتصاد جهانی فراتر از مقدار تولید ناخالص داخلی آن کشور است.

در این میان شرکت سامسونگ در میان سی شرکت برتر جهان از از نظر ارزش بازار ۴۱ درصد از تراشه‌های DRAM و ۳۳ درصد از تراشه‌های حافظه NAND را تولید می‌کند و محصولات آن  ورودی‌های حیاتی برای شرکت‌هایی از اپل گرفته تا شرکت چینی شیائومی هستند.

اگر صادرات لوازم الکترونیکی کره جنوبی متوقف شود اقتصاد جهانی را دچار شوک خواهد کرد. کره جنوبی ۴ درصد از تمام قطعات الکترونیکی مورد استفاده در کارخانه‌ها در سراسر جهان و حدود ۴۰ درصد از تمام تراشه‌های حافظه را تولید می‌کند. در سال ۲۰۲۲ میلادی بخش‌هایی مانند الکترونیک و خودرو که از نیمه هادی‌ها به عنوان ورودی مهم استفاده می‌کنند ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی در تایوان، ۱۱ درصد در چین و ۸ درصد در ژاپن را شامل می‌شدند.

دژاوو جنگ سرد

از آنجایی که ایالات متحده از گسترش ناتو حمایت می‌کند با دشمنانی روبرو می‌شود که با پیمان‌های رسمی و غیر رسمی به هم گره خورده‌اند و مجهز به مجموعه‌ای از تسلیحات متعارف و هسته‌ای و تحت حمایت قدرتمندترین پایگاه صنعتی جهان یعنی چین هستند. پیمان پوتین با کره شمالی همراه با تهدید‌های اخیر کیم مبنی بر نابودی همسایه جنوبی خود خطرات پیش روی کره جنوبی را آشکار کرده است. مرز مشترک کره جنوبی با کره شمالی آخرین مرز جنگ سرد قدیمی و یکی از مسلح‌ترین مرز‌های روی سیاره زمین است.

"وی سونگ لاک" سفیر سابق کره جنوبی در روسیه و مذاکره کننده ارشد سابق کره جنوبی در مذاکرات هسته‌ای شش جانبه می‌گوید احتمال بروز درگیری در شبه جزیره کره در سال‌های آینده حدود ۳۰ درصد است و هر درگیری احتمالی می‌تواند به منازعه‌ای گسترده‌تر تبدیل شود. او می‌گوید: "من آن را جدی‌ترین وضعیت از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌نامم. نوعی برخورد می‌تواند منجر به شلیک سلاح‌های کوچک شود و این منجر به شلیک مسلسل و آتش توپخانه خواهد شد".

"کیم گان" فرستاده سابق هسته‌ای وضعیت را پرتنش، اما باثبات می‌بیند که هیچ یک از طرفین انگیزه‌ای برای تشدید آن ندارند

سناریو: جنگ

یک جنگ همه جانبه احتمالا شامل رگبار توپخانه کره شمالی به اهداف کلیدی نظامی، سیاسی و اقتصادی در سئول خواهد بود. در ماه‌های اخیر کیم تسلیحاتی را آزمایش کرده که در حملات موج اول استفاده می‌شوند از جمله موشک‌های توپخانه دقیق که می‌توانند تاسیسات تولید نیمه هادی را در ۷۰ کیلومتری مرز نابود کنند و همچنین موشک‌های بالستیک کوتاه برد که می‌توانند حدود ۲۵۰ کیلومتر را بپیمایند. اگر کیم تهدیدی وجودی برای رژیم خود احساس کند می‌تواند یک حمله هسته‌ای انجام دهد.

نتیجه مطالعه‌ای انجام شده توسط موسسه تحلیل‌های دفاعی کره مستقر در سئول در سال گذشته، نشان داد که کره شمالی حدود ۸۰ تا ۹۰ کلاهک در اختیار دارد که برای حمله هسته‌ای به کره جنوبی، ژاپن و حتی ایالات متحده کافی می‌باشند.

در مجموع نزدیک به نیمی از تولید کره جنوبی و بخش عمده ظرفیت نیمه هادی آن ممکن است بر اثر حمله از سوی  کره شمالی از بین برود. در صورت تحقق آن سناریو خطوط کشتیرانی نزدیک به چین، روسیه و ژاپن نیز مختل خواهند شد. از آنجایی که ایالات متحده و چین احتمالا جانب طرف‌های مختلف درگیری قرار خواهند گرفت همان طور که دهه‌ها پیش در جنگ کره این کار را انجام دادند تجارت بین ابرقدرت‌های اقتصادی جهان با موانع جدیدی روبرو خواهد شد و بازار‌های جهانی به شدت سقوط خواهند کرد.

"بلومبرگ اکونومیکس" با قرار دادن این شوک‌ها در مجموعه‌ای از مدل‌ها تاثیر آن بر تولید ناخالص داخلی را پس از یک سال تخمین زده است:

 اقتصاد کره جنوبی ویران شده و با کاهش تولید صنعتی و صادرات ۳۷.۵ درصد کاهش می‌یابد.

 کمبود نیمه هادی‌ها از کره جنوبی، کاهش تجارت با ایالات متحده و اختلال در حمل و نقل تا ۵ درصد به تولید ناخالص داخلی چین ضربه می‌زند.

تولید ناخالص داخلی جهانی ۳.۹ درصد کاهش می‌یابد و جنوب شرقی آسیا، ژاپن و تایوان وابسته به تراشه‌های کره جنوبی و آسیب پذیر در برابر اختلالات دریایی بیش‌ترین ضربه را متحمل خواهند شد. کمبود تراشه و افت بازار‌ها به معنای ضربه ۲.۳ درصدی به تولید ناخالص داخلی امریکا خواهد بود.

البته تحقق سناریوی وقوع جنگ احتمال پایینی دارد چرا که به احتمال قوی منجر به سقوط رژیم کیم خواهد شد. گفته می‌شود که تقریبا هر سناریوی جنگی با سرنگونی او و ویران شدن کشورش به پایان می‌رسد. در نتیجه، کیم آن قدر منطقی خواهد بود که دست به خودکشی نزند. علیرغم جنگ، قحطی و فقر حکومت خاندان کیم برای بیش از ۷۵ سال ادامه داشته و از زمان آتش بس جنگ کره در سال ۱۹۵۳ میلادی به این سو هیچ درگیری بزرگی در شبه جزیره وجود نداشته است. محتمل‌ترین سناریو در سال‌های آینده این است که رژیم کره شمالی دوام بیاورد و تنش‌ها پایدار، اما قابل کنترل باقی بماند.

با این وجود، کره شمالی امروز در موقعیت بسیار قوی تری نسبت به اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی قرار دارد زمانی که ایالات متحده، چین، روسیه، کره جنوبی و ژاپن همگی در مذاکرات شش جانبه با هدف پایان صلح آمیز جاه طلبی‌های هسته‌ای پیونگ یانگ شرکت کردند.

اکنون کیم زرادخانه‌ای از تسلیحات هسته‌ای ای را در اختیار دارد و با مسکو همسو شده و چین و ایالات متحده در یک مبارزه طولانی ژئوپولیتیکی قرار دارند. فناوری روسیه می‌تواند برد و قابلیت اطمینان موشک‌های کره شمالی را بیش‌تر بهبود بخشد و این موضوع باعث می‌شود در صورتی که کیم  بخواهد نیویورک، لس آنجلس یا یکی دیگر از شهر‌های بزرگ ایالات متحده را با حمله هسته‌ای تهدید کند احتمال موفقیت اش افزایش خواهد یافت.

سناریو: فروپاشی رژیم کره‌شمالی

جنگ تنها مسیر بحران در شبه جزیره کره نیست: فروپاشی رژیم کیم سناریوی بالقوه دیگری است. تاریخ آشفتگی داخلی کره شمالی تمرکز قدرت بر یک رهبر واحد با مشکلات سلامتی برای او و مسیر کوتاه از فقر زدایی تا بی ثباتی سیاسی بدان معناست که فروپاشی رژیم کره شمالی یک احتمال واقعی اگرچه بعید است.

تولید ناخالص داخلی سرانه سالانه آن کشور با حدود ۵۹۰ دلار در میان کمترین تولید ناخالص داخلی سرانه در میان کشور‌های جهان است که باعث شده تا کره شمالی در ردیف کشور‌های تحت شرایط بی ثباتی مانند سودان و یمن قرار گیرد.  یک ضرورت فوری برای ایالات متحده، کره جنوبی و چین در صورت سقوط رژیم کره شمالی تامین امنیت تسلیحات هسته‌ای کره شمالی است. این امر می‌تواند منجر به رویارویی بین نیرو‌های ایالات متحده و کره جنوبی و نیرو‌های کره شمالی و چین شود.

در این سناریو "بلومبرگ اکونومیکس" تخمین می‌زند که ۲.۵ درصد به تولید ناخالص داخلی کره جنوبی آسیب وارد خواهد شد، زیرا در تولید صنعتی اختلال ایجاد می‌شود. با از دست دادن تولید کره جنوبی به اندازه کافی کوچک که تا حد زیادی با افزایش تولید در جا‌های دیگر جبران خواهد شد تولید ناخالص داخلی چین و ایالات متحده بین ۰.۴ تا ۰.۵ درصد کاهش خواهد یافت.

"کیم گان" فرستاده سابق هسته‌ای وضعیت را پرتنش، اما باثبات می‌بیند که هیچ یک از طرفین انگیزه‌ای برای تشدید آن ندارند. او می‌گوید:"کره شمالی می‌داند که نمی‌تواند پیروز شود. ما نیز می‌دانیم که حتی اگر پیروز شویم هزینه سنگینی در پی خواهد داشت".

حتی با وجود اینکه احتمال درگیری بسیار کم است کیم گان می‌گوید کره جنوبی برای هر احتمالی آماده است. برای اقتصاد جهانی که به نیمه هادی‌های کره جنوبی به عنوان یک حلقه مهم در زنجیره تامین الکترونیک وابسته است برنامه بدیل "ب" وجود ندارد.