مطابق قانون و شرع، با عقد نکاح، حقی به نام مهریه به زوجه تعلق می‌گیرد که به عهده مرد است. مهریه می‌تواند به صورت سکه، طلا، وجه نقد، اموال منقول و غیرمنقول تعیین شود. میزان مهریه به گونه‌ای تعیین می‌شود که مورد توافق دو طرف باشد. پرداخت مهریه زمانی قطعی می‌شود که در عقدنامه ذکر شود، در واقع، قانون با توجه به آن‌چه که در عقدنامه قید شده است، مهریه و حقوق زن را تعیین می‌کند. این حق ممکن است بدون نیاز به طلاق، از سوی زوجه مطالبه شود. بسیاری از سایت‌های حقوقی از جمله وکیل چی (vakilchi.com) به بررسی موضوعات حقوقی مختلف مانند مهریه می‌پردازند و از طریق مراجعه به چنین سایت‌هایی می‌توان اطلاعاتی در خصوص مطالبه مهریه بدون طلاق به دست آورد و با بهترین وکیل قم آشنا شد.
شرایط مطالبه مهریه
برخی افراد ممکن است تصور کنند که زن تنها در هنگام طلاق می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند. می‌توان گفت، یکی از حالاتی که برای دریافت مهریه وجود دارد، طلاق است؛ یعنی هنگامی که زوجین قصد داشته باشند از یکدیگر جدا شوند، زوج باید مهریه همسر خود را بپردازد. این موضوع ربطی به نوع طلاق هم نخواهد داشت و در طلاق توافقی هم باید مهریه زوجه پرداخت گردد، اما ممکن است بر اساس توافق طرفین، کمتر یا بیشتر از میزان تعیین شده پرداخت شود.
لازم است بدانید زن بدون طلاق هم می‌تواند مهریه خود را طلب کند. همان‌طور که در قانون آمده است، مهریه زن عندالمطالبه است، یعنی زن می‌تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را طلب کند. مرد موظف است در صورت درخواست زوجه، حقوق وی از جمله مهریه را پرداخت کند. در صورتی که مرد از پرداخت این حق زن امتناع کند، زوجه می‌تواند دادخواستی را مبنی بر وصول مهریه خود تنظیم نموده و به دادگاه ارائه کند. در مراحل مختلف مطالبه مهریه بدون طلاق می‌توان از بهترین وکیل خانواده در قم گرفت.
جدول روش‌های مطالبه مهریه بدون طلاق
| روش مطالبه | توضیحات |
|---|---|
| از طریق اجرای ثبت | اگر مهریه سند رسمی (مثلاً در عقدنامه) باشد، می‌توان آن را از طریق اداره ثبت اسناد پیگیری کرد. |
| دادخواست حقوقی در دادگاه خانواده | امکان طرح دعوای حقوقی برای مطالبه مهریه بدون نیاز به درخواست طلاق وجود دارد. |
| تقسیط مهریه | در صورت عدم توانایی مالی همسر، امکان درخواست تقسیط مهریه از دادگاه وجود دارد. |
| توقیف اموال زوج | اگر زوج اموالی داشته باشد، می‌توان با درخواست توقیف، مهریه را وصول کرد. |
| دریافت مهریه از طریق کسر از حقوق | در صورت شاغل بودن همسر، امکان کسر از حقوق وی برای پرداخت مهریه وجود دارد. |
| مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف | برای مهریه‌های کمتر از ۲۰ میلیون تومان، می‌توان از طریق شورای حل اختلاف اقدام کرد. |
| اعتراض به اعسار زوج | اگر همسر درخواست اعسار دهد، زوجه می‌تواند به آن اعتراض کند و مدارک مالی وی را بررسی کند. |
نحوه درخواست مهریه
راه‌های مختلفی برای زن وجود دارد که از طریق آن بتواند دادخواست خود را برای دریافت مهریه ثبت کند. یکی از این راه‌ها، اقدام از طریق مراجع قضایی و دادگاه است. در این حالت، زوجه باید دادخواستی را در خصوص مطالبه مهریه خود تنظیم نماید و با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و ارائه مدارک و مستندات لازم، درخواست خود را ثبت کند. این دادخواست به دادگاه مربوطه ارجاع داده شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت تکمیل مدارک و تایید قاضی، حکم لازم جهت پرداخت مهریه توسط زوج صادر می‌شود.
از طرف دیگر، از طریق مراجعه به اجرای ثبت هم می‌توان برای وصول مهریه و درخواست آن اقدام کرد. در این روش باید از طریق اداره ثبت وارد عمل شد و با ارائه مدارک موردنیاز اجرای حکم را درخواست کرد. با صدور اجرائیه مبنی بر پرداخت مهریه توسط زوج، زن می‌تواند مهریه خود را دریافت کند. در صورتی که مرد بنا به هر دلیلی، از پرداخت مهریه امتناع کند، زوجه می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی مانند توقیف اموال و یا صدور حکم جلب زوج، وی را برای پرداخت مهریه، تحت فشار قرار داده تا حقوق وی را بپردازد.
مطالبه مهریه بدون طلاق
حال این سوال مطرح است که آیا امکان دریافت مهریه بدون طلاق وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که دریافت مهریه بدون طلاق به موارد ذکر شده در عقدنامه بستگی دارد. اگر در عقدنامه قید شده باشد که مهریه عندالمطالبه است، زن می‌تواند بدون طلاق هم برای دریافت مهریه خود اقدام کند. عندالمطالبه به این معنا است که این حق به زوجه داده می‌شود که هر زمان که بخواهد، چه هنگام طلاق و چه بدون طلاق، مهریه خود را از همسرش مطالبه کند و مرد نیز موظف است این حق را پرداخت کند.
مطابق قانون کشور ما هم مهریه عندالمطالبه است، اما این موضوع باید در عقدنامه ذکر شده باشد. در برخی از موارد، مهریه به صورت عندالاستطاعه قید می‌شود که در این صورت پرداخت مهریه به توانایی و استطاعت مالی زوج بستگی دارد. در صورتی که زن بخواهد بدون طلاق گرفتن مهریه خود را دریافت کند، باید مراحل مختلف را انجام داده و مهریه خود را به اجرا بگذارد تا با طی کردن روال قانونی، مهر خود را دریافت کند.
چگونگی دریافت مهریه بدون طلاق
در صورتی که زن تصمیم داشته باشد بدون گرفتن طلاق از همسر، مهریه خود را دریافت کند، باید برای به اجرا گذاشتن مهریه اقدام کند. به همین منظور، لازم است زوجه با همراه داشتن مدارک شناسایی و سند ازدواج خود، به دفترخانه‌ای که ازدواج در آن انجام شده است مراجعه کند و با پر کردن فرم‌های مربوطه، درخواست خود را عنوان کند. در این شرایط، زمینه لازم برای توقیف اموال مرد و پرداخت مهریه زوجه از محل فروش دارایی‌های همسر میسر می‌شود. در صورتی که مرد اموال و دارایی معینی داشته باشد، اموال وی به میزان مهریه به فروش می‌رسد و از این طریق مهریه زن پرداخت می‌شود.
در صورتی که بعد از گذشت 6 ماه از اجرائیه، احکام لازم اجرا نشود و یا مرد اموالی برای فروش نداشته باشد، موضوع وارد مرحله دیگری می‌شود. در این حالت، زوجه باید با مدارک لارم جهت تنظیم دادخواست و طرح دعوا در محاکم قضایی جهت دریافت مهریه خود اقدام کند. در چنین شرایطی، موضوع توسط قاضی در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می‌گیرد تا شرایط مورد بررسی قرار گرفته و حقوق زن پرداخت گردد.
راه‌های مختلف دریافت مهریه
همان طور که گفته شد، برای دریافت مهریه بدون طلاق، باید درخواست توقیف اموال مرد صادر گردد. در صورتی که این راه‌حل، نتیجه‌ای به همراه نداشته باشد، زوجه می‌تواند حکم جلب همسر خود را دریافت کند. البته این موضوع باید توسط دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد، در واقع، حکم جلب زمانی صادر می‌شود که مرد مهریه زن خود را نپرداخته، اموالی برای توقیف نداشته باشد و مهریه زن کمتر از 110 سکه باشد. در این حالت، زوج بازداشت شده و باید سایر مراحل قانونی برای دریافت مهریه طی شود.
در این شرایط، مرد می‌تواند با اثبات عدم توانایی مالی خود به دادگاه، درخواست اعسار مهریه را داشته باشد. طی این درخواست، وضعیت مالی مرد مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت صحت عدم تمکن مالی وی، مهریه با توجه به میزان درآمد مرد و شرایط زندگی زوجه، تقسیط می‌شود. در این وضعیت، هم مهریه زن پرداخت شده و هم زوج می‌تواند از بازداشت خارج شده و به زندگی خود بپردازد.
وکیل دریافت مهریه بدون طلاق
مراجعه به محاکم قضایی و کسب نتایج دلخواه از این مسیر، مستلزم برخورداری از سواد حقوقی و تجربه حضور در این مراجع است. افراد عادی جامعه، معمولا از چنین دانشی برخوردار نیستند و به همین دلیل ممکن است نتوانند از حقوق خود دفاع کنند. توصیه می‌شود در این شریط به یک وکیل خبره مراجعه شود و از تجربیات وی استفاده شود. این فرد به دلیل وکالت دعاوی مشابه، راه‌حل‌های مطمئن‌تری را برای به سرانجام رساندن پرونده خواهد داشت. از آن‌جا که دریافت مهریه بدون طلاق هم دارای مراحل خاص خود است، حضور یک وکیل خبره در حوزه خانواده، می‌تواند کمک شایانی برای زوجه باشد.
وکیل مهریه با روال دریافت مهریه آشنا است و با تسلطی که بر قوانین موجود دارد می‌تواند به موکل کمک کند تا پرونده هر چه سریع‌تر به نتیجه برسد. این وکیل هزینه‌ای را به عنوان حق‌الوکاله از موکل دریافت می‌کند که با توجه به تاثیرات مثبتی که در روال پرونده و رای صادره دارد، از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است. میزان حق‌الوکاله وکیل به تخصص، تجربه، توانایی و محبوبیت وکیل و همچنین توافق طرفین دارد.
در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟
- مطابق ماده 1089 قانون مدنی، اگر بنا به دلایل مختلف عقد میان زوجین باطل شود و نزدیکی هم میان آن‌ها رخ نداده باشد، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد. طبیعی است که در چنین شرایطی، زن چه با طلاق و چه بدون طلاق، نمی‌تواند درخواست وصول مهریه داشته باشد.
- اگر قبل از این‌که نزدیکی بین زن و شوهر رخ دهد، عقد آن‌ها فسخ گردد، زوجه مستحق مهریه نخواهد بود. این موضوع در ماده 1101 قانون مدنی ذکر شده و قابل اجرا است.
- از دیگر شرایطی که مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد و وی نمی‌تواند مطالبه مهریه بدون طلاق نماید، این است که قبل از تعیین مهریه، زوجه فوت کند. در این شرایط، اگر رابطه زناشویی بین زوجین برقرار نشده باشد، زن حقی ندارد و نمی‌تواند مهریه دریافت کند.
- جدا شدن در دوران نامزدی و قبل از جاری شدن خطبه عقد هم حقی را برای زن به عنوان مهریه به همراه ندارد. البته لازمه این این شرایط این است که زن باکره باشد و رابطه زناشویی برقرار نشده باشد.
- در صورتی نیز که مرد فوت کند، بدون این‌که مهریه تعیین شده باشد هم مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت.
آیا می‌توان مهریه را از سهم‌الارث همسر دریافت کرد؟
مهریه حق زن است و پس از عقد نکاح این حق به او تعلق خواهد گرفت. مهریه هم مانند سایر موارد دارای استثنائاتی است که طی آن مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد که این شرایط به شرح زیر است:
با توجه به این‌که مهریه جزو اموال زن است و به صورت عندالمطالبه تعیین شده است، تحت هر شرایطی باید به زن پرداخت گردد. در صورتی که مرد، ارثیه‌ای از پدر خود داشته باشد، زوجه می‌تواند مهریه خود را از این ارثیه درخواست کند. پرداخت مهریه زوجه از ارث همسر دارای شرایط خاص خود می‌باشد که باید مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از شروط این امر، فوت پدر شوهر است که پس از آن ارث به همسر تعلق داشته باشد. بدون فوت پدر همسر، اموال متعلق به خود او است و امکان دریافت مهریه از اموال پدر همسر وجود ندارد.
به این منظور باید درخواست دریافت مهریه از سهم‌الارث همسر ارائه شود تا اموال و دارایی‌های وی مورد بررسی قرار گرفته و سهم هر یک از فرزندان مشخص گردد. در این حالت، با تعیین سهم همسر، اموال پدر همسر به میزان حق وی توقیف و سپس به فروش می‌رسد. در نهایت، از منابع مالی حاصل از فروش این اموال، مهریه زن پرداخت می‌شود. این موضوع برای دریافت مهریه بدون طلاق هم صدق می‌کند و در صورتی که پدر همسر فوت شده باشد و وی اموال معینی داشته باشد، زن بدون طلاق می‌تواند مهریه خود را دریافت کند.
مهریه زن پس از فوت شوهر
در صورتی که مرد فوت شود، زن می‌تواند مهریه خود را از ارثیه و ماترک وی مطالبه کند. مطابق قانون، مهریه جزو دیون ممتاز محسوب می‌شود؛ به این معنی که در اولویت پرداخت قرار داد. در صورتی که مردی فوت شود و همسر وی درخواست پرداخت مهریه را داشته باشد، مهریه زن در اولویت قرار دارد. در واقع، ابتدا باید مهریه زن از اموال همسر پرداخت شود و سپس باقی‌مانده آن میان زن و فرزندان به عنوان ارث تقسیم شود.
در این مسیر در ابتدا باید گواهی فوت همسر صادر شود و سپس گواهی انحصار وراثت نیز از دادگاه دریافت شود. در مرحله بعدی لازم است که زوجه، درخواست مطالبه مهریه را تنظیم و ارائه نماید. این دادخواست به دادگاه ارائه شده و طرفین باید با حضور در جلسات دادگاه به قاضی جهت شفاف شدن مسائل کمک کنند. قاضی با توجه به مدارک و شواهد موجود، احکام لازم را جهت پرداخت مهریه زن صادر می‌نماید. قابل توجه است که مهریه زن به ارزش روز و با توجه به نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی محاسبه می‌گردد.
کلام آخر
با توجه به این موضوع که مهریه جزو اموال زن است، زوجه می‌تواند مهریه خود را بدون طلاق مطالبه نماید. این اقدام از طریق مراجعه به دادگاه و اجرای ثبت امکان‌پذیر است. یک زن بدون طلاق هم می‌تواند مهریه خود را از زوج بگیرد که لازمه آن قید عندالمطالبه بودن مهریه در عقدنامه است. در صورت عدم پرداخت مهریه، زوجه قادر است حکم توقیف اموال همسر خود را دریافت کند و پس از آن هم حکم جلب مرد صادر می‌شود. امکان دریافت مهریه زن بعد از فوت شوهر از اموال وی و حتی از ارثیه‌ای که از پدر وی به او می‌رسد، وجود دارد. با مراجعه به سایت‌های مختلف از جمله وکیل چی (vakilchi.com) و مطالعه مقالات آن‌ها می‌توانید اطلاعات بیشتری در خصوص مهریه به دست آورید.
ثبت دیدگاه